دو نوع لیزر پرتوان و کم‌توان وجود دارد ـ لیزر پرتوان برای بریدن بافت‌ها به کار برده می‌شود و از لیزر کم‌توان برای تحریک ترمیم بافت استفاده می‌شود. درمان با لیزر پرتوان (HILT) روشی مورد تایید سازمان غذا و دارو (FDA) است که توانایی منحصر به فردی در نفوذ در استخوان، بافت نرم و عضله و رساندن انرژی نورانی التیام‌بخش به سلول‌های بدن دارد. لیزر پرتوان درد را کاهش می‌دهد، ورم را به حداقل می‌رساند، بافت همبند جای زخم را نرم می‌کند و چرخه درد مزمن را بازنشانی می‌کند ـ تمام این مزایا از طریق التیام بافت آسیب دیده در سطح سلولی به دست می‌آید.

روش‌های مختلفی برای درمان درد مزمن و حاد وجود دارد. مصرف داروهای مسکن و تزریق نخاعی درد را موقتاً تسکین می‌دهد، اما هیچ اثری بر علت اصلی بروز درد ندارد. در نتیجه وقتی اثر دارو از بین می‌رود، درد دوباره شروع می‌شود. به علاوه مصرف این داروها می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند بیماری‌های مختلف، افسردگی و اعتیاد را به دنبال داشته باشد. جراحی نیز درمانی گسترده و پرهزینه است و با خطرها و عوارض خاص خود همراه است. دوران نقاهت بعد از جراحی چند هفته تا چند ماه است و میزان موفقیت جراحی ممکن است کمتر از حد مورد انتظار باشد.

لیزر پرتوان رویکردی غیرتهاجمی و غیردارویی است که علت اصلی درد را از طریق ترمیم کردن سلول‌های آسیب دیده درمان می‌کند.

قدرت لیزر پرتوان چند برابر لیزرهای دیگر است، در عمق بیشتری از بافت سلولی نفوذ می‌کند و بافت‌های اطراف را درمان می‌کند تا بیماران دردمند از نتایج ماندگارتری برخوردار شوند.
تفاوت بین درمان با لیزر سرد و گرم

در درمان با لیزر گرم که درمان با لیزر پرتوان (HILT) یا لیزر کلاس IV نیز گفته می‌شود، نسبت به درمان با لیزر سرد از قدرت بیشتری استفاده می‌شود. بیمار حین درمان با لیزر پرتوان حرارتی را روی پوستش احساس می‌کند و از اثر آرامش دهندگی و تسکین دهندگی لیزر برخوردار می‌شود. لیزر کلاس 4 100 ـ 400 برابر قدرتمندتر از لیزر سرد است.

درمان با لیزر سرد که درمان با لیزر کم‌توان (LLLT) یا لیزر کلاس III نیز گفته می‌شود، روش متداولی است و بیماران حین درمان حرارتی را روی پوست احساس نمی‌کنند.

هرچند عمق نفوذ هر دو لیزر سرد و گرم یکسان است، اما میزان نور به کار برده شده تاثیر قابل توجهی بر عمق نفوذ می‌گذارد. تنها یک تا دو درصد نور در فاصله چهار سانتی‌متری به بافت می‌رسد. به همین دلیل برای درمان اکثر آسیب‌دیدگی‌ها لازم است که از مقدار زیادی نور استفاده شود تا نور کافی در بافت نفوذ کند و اثر درمانی خود را به جا بگذارد.

لیزر گرم پرتوان دوز بالایی از نور را ظرف چند دقیقه به بافت می‌رساند، حال آن که رساندن همین میزان نور به بافت با استفاده از لیزر سرد ساعت‌ها طول می‌کشد. بنابراین به جز دمای سطح پوست، تفاوت اصلی دیگری که بین لیزر پرتوان و کم‌توان وجود دارد، این است که درمان با لیزر پرتوان بسیار سریع‌تر است.

سازو کار درمان با لیزر پرتوان

سازو کار درمان با لیزر پرتوان-min

انرژی نور لیزر فرآیند التیام‌بخشی درون بدن را از طریق ایجاد تغییرات زیستی در سطح سلولی تحریک می‌کند.
تسریع التیام بافت و رشد سلولی

لیزر پرتوان باعث شروع فرآیند ترمیم DNA و RNA داخل سلول‌ها می‌شود و به این ترتیب رشد و بازتولید سلول‌ها را تسریع می‌کند. سلول‌های غضروف، استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، عصب‌ها و عضلات در اثر تماس با نور لیزر سریع‌تر ترمیم می‌شوند.
نرم کردن بافت همبند جای زخم

لیزر بافت همبند جای زخم را نرم می‌کند و تشکیل بافت همبند جدید را پس از آسیب‌دیدگی بافت کاهش می‌دهد. این اثر لیزر از آن رو مهم است که بدن شبکه‌ محکمی از بافت همبند را پس از آسیب‌دیدگی ایجاد می‌کند. بافت همبند جای زخم خاصیت ارتجاعی کمتر و گردش خون نامناسبی دارد، به درد حساس است، از بافت معمولی ضعیف‌تر است و بیشتر مستعد آسیب‌دیدگی مجدد است. لیزر پرتوان بافت همبند جای زخم را نرم می‌کند تا پزشک بتواند دامنه حرکتی و توانایی حرکت را با افزایش دادن طول فیبرها بهبود دهد.
بازنشانی چرخه درد مزمن

سیگنال‌های درد مزمن واقعاً در ایستگاه‌های تبدیل عصبی در نورون‌های حد واسط به خاطر سپرده می‌شود. برای مثال دردی که در زانو حس می‌شود، در نورون‌های حد واسط نزدیک نخاع حفظ می‌شود. نور لیزر برای بازنشانی خاطره درد وارد اینترنورون‌ها می‌شود. البته لیزر درد را کاملاً پاک نمی‌کند، اما مانند عاملی ضددرد عمل می‌کند و سیگنال‌های عصبی منتقل کننده حس درد به مغز را سرکوب می‌کند.
کاهش ورم

لیزر پرتوان اثر ضدالتهابی دارد و باعث انبساط عروق خونی و فعال شدن سیستم تخلیه لنفاوی می‌شود. در نتیجه ورم ناشی از استرس، آسیب‌دیدگی، استفاده بیش از حد یا عارضه‌های سیستمی کاهش می‌یابد.
تسکین درد

لیزر درد را از طریق افزایش دادن تولید مواد شیمیایی تسکین دهنده درد، مانند اندورفین‌ها و انکفالین‌ها، در مغز و غدد فوق‌کلیوی تسکین می‌دهد.
بهبود جریان خون

لیزر فعالیت عروقی و تشکیل مویرگ‌های جدید را در بافت‌های آسیب دیده افزایش می‌دهد. در نتیجه بدن می‌تواند اکسیژن و مواد مغذی حیاتی بیشتری را به ناحیه درمان برساند تا به این ترتیب فرآیند التیام تسریع شود.
بهبود عملکرد عصبی

لیزر پرتوان فرآیند بازسازی سلول‌های عصبی را تسریع می‌کند و ارتباط بین سلول‌ها و مغز را بهبود می‌دهد.
درمان با لیزر پرتوان چگونه انجام می‌شود؟

نفوذ کردن نور لیزر در بدن باعث گرم شدن بدن می‌شود و بسیاری از بیماران راحتی و آرامش مطلوبی را حین درمان احساس می‌کنند. مزایای درمان با لیزر پرتوان حتی پس از اتمام جلسه لیزردرمانی همچنان در بدن ادامه دارد.

لازم به ذکر است که درمان با لیزر پرتوان اثر تجمعی دارد، به عبارت دیگر چند جلسه درمان باید انجام شود تا لیزر بتواند اثر خود را به جا بگذارد، به علاوه اثر درمان هر جلسه بیشتر از جلسه قبل می‌شود. هرچند درد برخی بیماران پس از فقط چند جلسه درمان با لیزر پرتوان تسکین می‌یابد، اما واکنش اکثر بیماران به لیزردرمانی تدریجی‌تر و نامحسوس‌تر است.
کاربردهای لیزر پرتوان

کاربردهای لیزر پرتوان-min

عارضه‌های بسیاری را می‌توان با لیزر پرتوان درمان کرد، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد پایین کمر
آرتریت
گردن درد
نوروپاتی
درد شانه
درد لگن و مفصل ران
زانو درد
درد سیاتیک
سردرد
التهاب پلانتار فاشیا
التهاب تاندون
تنیس البو یا آرنج تنیس‌بازان
نورالژی (درد عصبی)
التهاب بورس (بورسیت)
سندرم تونل کارپال

پژوهش‌های متعدد بیانگر مفید بودن استفاده از لیزر پرتوان برای درمان سکته مغزی، آلزایمر، پارکینسون و ضایعه مغزی است؛ بااین حال لازم است که مطالعات بیشتری برای تایید مزایای لیزر پرتوان انجام شود.
ایمنی درمان با لیزر پرتوان

سازمان غذا و دارو ایمن بودن استفاده از لیزر پرتوان را برای تسکین درد تایید کرده است. ورزشکاران مشهور سراسر جهان از لیزر برای کوتاه‌تر کردن دوران نقاهت بعد از آسیب‌دیدگی بهره می‌گیرند. لیزردرمانی به شرط انجام شدن توسط متخصص مجرب، هیچ گونه عوارض جانبی نامطلوبی به دنبال ندارد.

اگر مستقیم به پرتوی لیزر نگاه کنید، نور لیزر می‌تواند به چشم‌ها آسیب بزند. به همین دلیل هم بیمار و هم متخصص باید عینک محافظ مخصوص را در طول درمان به چشم بزنند. چنانچه از عینک محافظ استفاده شود، عوارض جانبی درمان با لیزر پرتوان موقتی و جزئی خواهد بود.

برخی بیماران التهاب موقتی خفیفی را قبل از شروع سازو کار التیام‌بخشی طبیعی بدن تجربه می‌کنند. این فرآیند ضروری است و از التیام بافت حمایت می‌کند. بخش اعظم ناراحتی ظرف 24 ساعت برطرف می‌شود؛ به علاوه این عوارض معمولاً فقط در چند جلسه اول درمان بروز می‌یابد.

بیماران حرارت ملایمی را روی پوستشان و روی ناحیه آسیب دیده احساس می‌کنند و متخصص لیزر را در طول درمان دائماً حرکت می‌دهد تا بیمار دچار ناراحتی شود.